مقاله ای در مورد سبزیکاری

دسته بندي : فنی و مهندسی » کشاورزی
سبزی های برگی :
خصوصیات عمده سبزی های برگی :
مقاومت به سرما (زمان کاشت دمای پایین).
گلدهی در روز بلند که باعث کاهش کیفیت.
اغلب انها یکساله اند و در انواع چند ساله به صورت یکساله کشت می شوند.

سبزی های برگی به دو دسته تقسیم میشوند
 سبزی هایی که به صورت پخته مصرف می شوند (اسفناج –تره- جعفری-کرفس).
 سبزی هایی که به صورت تازه مصرف می شوند (کاهو وسایر سبزی های برگی ).

اسفناج )) Spinacia oleraceae L

 اصل وقدمت
 نوع وحشی وخودرو آن در آسیای مرکزی است(ایران –ترکمنستان – افغانستان)
 Spinacia tetranda
مشخصات گیاهشناسی
 (خانواده چغندر ) Chenopodiacea
 یکساله و روز بلند
 در ابندای رشد ساقه کوتاه و برگها طوقه ای(روزت)
 ریشه اصلی عمیق تا عمق 140 سانتیمتر(مقاوم به شوری)
 برگ تخم مرغی یا بیضوی یا نیزه ای- دارای پهنک صاف یا چروکیده).
 چروکیده از نظر نگهداری در انبار مناسب تر هستند
 گل نر: کاسبرگ: 4- پرچم: 4
 گل ماده:کاسبرگ: 2 یا 4 – مادگی: یک خامه و4 تا 6 کلاله دارد
 انواع جنسیت در اسفناج
 1- پایه هایی که فقط گل نر دارند(برگ کم وزود گل).
 2- پایه هایی که فقط گل ماده دارند. (برگ زیاد ودیرگل).
 3- پایه های دوجنسی که گل نر و ماده به تعداد مساوی دارند.
 3- پایه های دوجنسی که گل نر بیشتر از ماده دارند.
 4- پایه های دوجنسی که گل ماده بیشتر از نر دارند.
 نوع 2 و 4 از نظر کیفیت و اقتصادی بهتر هستند.
 قند، کلروفیل و کاروتن در گیاه ماده بیشتر است.
 امروزه ارقام یک پایه با گل های نر بیشتر طوری اصلاح شده اند که برگ زیاد ودیرگل هستند.

انواع بذر در اسفناج
 1- بذر خاردار(انواع قدیمی-مقاوم به سرما- بذر پاشی با ماشین مشکل)
Spinacia oleraceae var oleraceae or Spinosa
2- بذر صاف
Spinacia oleraceae var inermis

ارزش غذایی
 1- 3 درصد پروتئین
 ) ABC)2-ویتامین های
 3- املاح معدنی( کلسیم – فسفر – آهن- منیزیم- پتاسیم)
 4- وجود اسید اگزالیک و نیترات در اسفناج برای سلامتی مضر است.
 5-اسید اگزالیک +کلسیم =اکسالات کلسیم(کمبود کلسیم)
 6- نیترات در آوندها ذخیره می شود پس دمبرگ و ساقه مملو از نیترات که در طول حمل و نقل و انبار این ماده به نیتریت و از ترکیب نیتریت+ آمین = نیتروزامین(سرطان زا )تولید می شود.
نکته :

 سبزی های برگی مثل کاهو و اندیو و کلم چینی نیترات بالایی دارند(روز ابری).
 سپس سبزی های ریشهای متوسط
 و در اخر سبزی های میوه ای می باشند.
شرایط محیطی
 1- آب و هوای خنک
 2-تابش زیاد آفتاب و دمای متوسط وهوای مرطوب بهترین رشد دارد.
 3-مقاوم به سرما و بعضی ارقام تا 7- تحمل می کنند.
 4- دوره رشد کوتاه (40-50 روز)و در بهار، پاییز و زمستان کشت می شود.
 رشد زایشی تحت تاثیر طول روز و گرما است.
 دمای 0تا5 درجه سانتیگراد به مدت 8-10 روز باعث تسریع گلدهی می شود(ورنالیزاسیون).
خاک
 زمین های عمیق با بافت متوسط و حاصلخیز که دارای هوموس و رطوبت کافی هستند.
 مناسب 6-7 می باشد. pH
در زیر 6 رشد کم ودر بالای 7 کلروز ناشی از کمبود منگنز ایجاد می شود.
کود
 کود حیوانی کاملا پوسیده( تازه باعث بیماری قارچی )
 دادن آهک 4 هفته قبل از کاشت به خاک اسیدی مناسب است (اسفناج خاک خنثی تا کمی قلیایی را ترجیح می دهد).
 کود شیمیایی (فسفر-ازت – پتاس) در انواع بهاره و زمین های قوی یک مرتبه قبل ازکاشت.
 اما در زمستانه و زمین های ضعیف، یک سوم کود ازت به همراه کودهای فسفره و پتاسه قبل از کاشت و دو سوم باقیمانده در دو مرحله به صورت سرک داده می شود.
 مقدار کود ازت براساس مقدار محصول و مقدار نیترات برگ محاسبه می شود.
 حد مجاز نیترات در برگ اسفناج است.ppm300
ارقام اسفناج
 انتخاب ارقام جدید بر اساس خصوصیات زیر:
 1- سرعت رشد زیاد
 2-تمایل کم به گل رفتن
 3-یکسان بودن برگ ها
 4-تمایل کم به زرد شن
 5- کم بودن مقدار نیترات
 6- مقاومت به سرما و افات وامراض(سفیدک دروغین).
 7- ارقام با شکل ایستاده
 ارقام ایران اسفناج برگ پهن ورامین و تعدادی ارقام خارجی است.
 بذر های هیبرید وجود دارند(کیفیت بالا وگران هستند)