تحقیق ايجاد روحيه تحقيق در كودكان و دانش‌آموزان و طراحي روشهاي عملي آشناسازي دانش‌آموزان با پژوهش

دسته بندي : علوم انسانی » علوم تربیتی
بررسي عوامل (اجتماعي - فرهنگي و رواني - ذهني) مرتبط با ايجاد روحيه تحقيق در كودكان و دانش‌آموزان و طراحي روشهاي عملي آشناسازي دانش‌آموزان با پژوهش

فهرست مطالب

عنوان شماره صفحه

فصل اول :‌مقدمه

1- بيان مقدمه، مسأله و اهداف پژوهشي : 6

منابع فصل اول 13


فصل دوم : بررسي آثار و نظريات موجود

2- نگاهي تاريخي 15
1-2- آئين مدرسي مانع كنجكاوي علمي 19
1-1-2- سنت گرايي و يكسونگري مانع تحقيق و پژوهش علمي 20
3-2- محيط خانواده وروحيه تحقيق و پژوهش 24
1-3-2- عوامل بازدارنده روحيه تحقيق و پژوهش در محيط خانواده 24
2-3-2- عوامل تقويت كننده روحيه تحقيق و پژوهش در محيط خانواده 25
4-2- عوامل ابزدارنده روحيه تحقيق و پژوهش در نظام آموزشي 27
1-4-2- روش تدريس قالبي 28
2-4-2- تعليم و تربيت نقلي 28
3-4-2- تعليم و تربيت بانكي 29
4-4-2- فقدان روح پرسشگري 30
5-4-2- مطرح نشدن مجهولات : 32


عنوان شماره صفحه

6-4-2- روش تدريس معلم محوري 32
7-4-2- فقدان آموزش روشهاي تحقيق در مدارس 34
8-4-2- وضع نامطلوب كتابخانه‌هاي مدارس 35
9-4-2- فقدان روحيه تحقيق در بين معلمان 38
10-4-2- فقدان نشريات علمي و تحقيقي به زبان دانش‌آموزي : 40
5-2- عوامل تقويت كننده روحيه تحقيق و پژوهش در نظام آموزشي 41
1-5-2- ترويج روحيه اكتشاف و مشاهده‌گري : 42
2-5-2- روش تعليمي حل مسأله : 46
3-5-2- هماهنگي روش تعليمي حل مسأله با چگونگي شكل‌گيري رشته‌هاي علمي 58
4-5-2- انتخاب الگوي تدريس متناسب با شرايط رشد دانش‌آموزان 60
5-5-2- دادن كار پروژه‌اي به دانش‌آموزان : 61
6-5-2- توسعه و تجهيز كتابخانه‌ها و آزمايشگاه‌ها 66
7-5-2- اجتناب از مطالعه بي‌هدف 68
8-5-2- مدرسه و نماد هويت پژوهشي 70
جمع بندي و تلفيق آثار و نظرات موجود 71

منابع فصل دوم 77
منابع فارسي 77
منابع لاتين 80

 
عنوان شماره صفحه


فصل سوم : چارچوب نظري


1-3- نظريه گشتالت 82
2-3- نظريه ميداني 84
3-3- نظريه يادگيري اجتماعي 87
4-3- نظريه انتقادي و ديالكتيكي 88
5-3- نظريه سيستمها 90
6-3- نظريه زيست بوم خلاقيت و پژوهش 92
7-3- نظريات انگيزشي روحيه تحقيق و پژوهش 96
8-3- چارچوب نظري 100

منابع فصل سوم 102










فصل اول

مقدمه
1- بيان مقدمه، مسأله و اهداف پژوهشي :
هر تمدني‌ كه‌ در تاريخ‌ بوجود آمده‌ است‌ مبتني‌ بر مطالعه‌ تحقيق‌ و پژوهش‌ بوده‌ است‌، سرزمين‌ باستاني‌ ايران‌ يكي‌از گهواره‌هاي‌ تمدن‌ بشري‌ بوده‌ است‌، آثار باقي‌ مانده‌ از آن‌ دوران‌ نشان‌ مي‌دهد كه‌ ايرانيان‌ در هنر، ادبيات‌، موسيقي‌،علم‌ و كشورداري‌ به‌ درجة‌ بالايي‌ از مدنيت‌ رسيده‌ بودند، دانشگاه‌ معروف‌ گندي‌ شاپور (جندي‌شاپور) و تخت‌جمشيد كه‌ هر بيننده‌اي‌ را شگفت‌زده‌ مي‌كند از دلايل‌ و شواهد آن‌ است‌ ، كتاب‌ زرتشت‌ (مواعظ‌ سه‌ گانه‌ پندار نيك‌،گفتار نيك‌، كردار نيك‌) و كتاب‌ معروف‌ ماني‌ بنام‌ ارژنگ‌ نقاشي‌ها و ادبيات‌ زيباي‌ آن‌ نشان‌ دهندة‌ عجين‌ شدن‌،فرهنگ‌ و ادبيات‌ مكتوب‌ با روح‌ تاريخي‌ ملت‌ ايران‌ است‌.
ملت‌ ايران‌ با اين‌ زمينة‌ تاريخ‌ به‌ ديني‌ كه‌ معجزه‌اش‌ كتاب‌ (قرآن‌) و اسم‌ كتابش‌ خواندني‌ (قرآن‌) و اولين‌ آيه‌اي‌ كه‌ برپيامبرش‌ نازل‌ شد آيه‌ اِقرء (بخوان‌) بود پاسخ‌ مثبت‌ داد.آيه‌اي‌ كه‌ همزمان‌ با مشاهده‌ آن‌ تابلويي‌ از نور در جلو ديدگان‌پيامبر ظاهر شد، كه‌ تا دور دستها كرانه‌هاي‌ افق‌ را روشن‌ كرده‌ بود، و بصورت‌ سمبليك‌ مجاورت‌ خواندن‌ با روشنايي‌و نور را نشان‌ مي‌دهد. مروري‌ بر اسامي‌ سوره‌هاي‌ اين‌ كتاب‌ خواندني‌ (قرآن‌) نشان‌ مي‌دهد كه‌ همواره‌ انسان‌ را به‌پژوهش‌ و تحقيق‌ پيرامون‌ محيط‌ طبيعي‌ و اجتماعي‌ دعوت‌ مي‌كند، اسامي‌ سوره‌هايي‌ مانند بقره‌، نحل‌، رعد، هود،روم‌، يوسف‌ و... بيانگر متد عيني‌ و طبيعت‌گرايي‌ و دعوت‌ انسان‌ به‌ مطالعه‌ متن‌ طبيت‌ و محيط‌ پيرامون‌ است‌، متدتجربه‌ مستقيم‌ ودر متن‌ مردم‌ و تاريخ‌ و طبيعت‌ رفتن‌ و آشنايي‌ عملي‌ با قانونمنديهاي‌ حاكم‌ بر اجتماع‌، تاريخ‌ و طبيعت‌.
از افتخارات‌ جاودان‌ دين‌ اسلام‌ است‌ كه‌ از قومي‌ بيابانگرد، صحرانشين‌، شتر چران‌، و خونريز، فرهنگ‌ و تمدني‌بارور ساخت‌ و اين‌ هم‌ امكانپذير نبود، مگر با گسترش‌ فرهنگ‌ مطالعه‌، تحقيق‌ و پژوهش‌ در جامعه‌ آن‌ روز، كه‌ از كانال‌قرآن‌ اشاعه‌ پيدا كرده‌ بود، رواج‌ فرهنگ‌ تحقيق‌ و پژوهش‌ باعث‌ تربيت‌ انسانهايي‌ دانشمند، متفكر، مخترع‌، مجاهد،مبارز و سياستمدار و نوآور شد، و بسياي‌ از اختراعات‌ و اكتشافات‌ در حوزه‌هاي‌ مختلف‌ دانش‌ بشري‌ را به‌ اسم‌فرهنگ‌ و تمدن‌ اسلامي‌ به‌ ثبت‌ رساندند.
در سرزمين‌ ايران‌ بطور خاص‌ از امتزاج‌ دو فرهنگ‌ ايراني‌ و اسلامي‌، فرهنگي‌ قوي‌ و نيرومند متولد شد و رنسانسي‌آغاز گرديد كه‌ قرون‌ چهارم‌ و پنجم‌ هجري‌ با گسترش‌ نظاميه‌ها، مدارس‌ ديني‌ كه‌ زادگاه‌ توليد دانشمندان‌ نام‌آوري‌همچون‌ ابوعلي‌ سينا، ذكرياي‌ رازي‌، جابربن‌ حيان‌، ابن‌ هيثم‌ بودند، محصولات‌ فرهنگي‌ زيادي‌ در قالب‌ كتاب‌ كه‌ ثمره‌روح‌ وافر اين‌ افراد به‌ تحقيق‌ و پژوهش‌ مستمر بود به‌ تمدن‌ بشري‌ عرضه‌ شد، كه‌ آثار آن‌ تاكنون‌ باقي‌ مانده‌ است‌.
فايده‌ و لزوم‌ ترويج‌ فرهنگ‌ تحقيق‌ و پژوهش‌ بر كسي‌ پوشيده‌ نيست‌، زيرا بنياد تمدن‌ بر كشف‌ قانونمديهاي‌ حاكم‌ براجتماع‌، تاريخ‌ و طبيعت‌ استوار است‌. ترويج‌ فرهنگ‌ تحقيق‌ و پژوهش‌ در بين‌ كودكان‌ و دانش‌آموزان‌ در شرايط‌ فعلي‌جامعه‌ ما بيشتر احساس‌ مي‌شود. مسائلي‌ مانند بحران‌ هويت‌، گسست‌