تحقیق بررسي شيوه‌ها و مباني نظري كاهش تصدي‌گري خدمات پشتيباني دانشگاه‌هاي علوم پزشكي

دسته بندي : علوم پزشکی » پزشکی
بررسي شيوه‌ها و مباني نظري كاهش تصدي‌گري خدمات پشتيباني دانشگاه‌هاي علوم پزشكي



چكيده

مقاله حاضر, مقاله تهيه شده از طرح پژوهشي بررسي مباني نظري و شيوه‌هاي كاهش تصدي‌گري خدمات پشتيباني دانشگاه‌هاي علوم في ما بين معاونت توسعه مديريت, منابع و امور مجلس وزارت بهداشت, درمان و آموزش پزشكي و گروه كارشناسان ايران (به عنوان مجري طرح) مي‌باشد.
اين طرح در چهار مرحله به شرح زير به اجرا درآمده است:
مرحله اول ـ بررسي مباني نظري
مرحله دوم ـ بررسي وضعيت موجود
مرحله سوم- طراحي الگوي مفهومي
مرحله چهارم- ارائه الگوي اجرايي
روش پژوهش مطالعه حاضر عمدتاً از طريق (1) مطالعات كتابخانه‌اي و بررسي مستندات مكتوب و الكترونيكي در كتابخانه‌هاي مهم دانشگاهي و سازمان‌هاي ذيربط (نظير سازمان مديريت و برنامه‌ريزي و مركز آموزش مديريت دولتي) و نيز شبكه اطلاع رساني بين المللي (اينترنت)، و (2) انجام مطالعه ميداني به شيوه پرسشنامه، مصاحبه و مشاهده انجام شده است.
‌براساس يافته‌هاي حاصل از بررسي وضعيت موجود، تجارب كشورهاي خارجي، بررسي مباني نظري، تجربيات مجري طرح و همچنين نقطه‌نظرهاي كارسناسي گروه طرح، كه مشروح آنها در گزارش طرح ارائه شده است، دو الگوي اصلي براي كاهش تصدي‌گري خدمات پشتيباني دانشگاه‌هاي علوم پزشكي (الگوي مفهومي، الگوي اجرايي) طراحي شد. همچنين مكانيزم‌هاي كنترلي و بهسازي كاهش تصدي‌گري (شامل هفت مكانيزم اصلي)، و طرحي براي گذار از وضعيت موجود به وضعيت مطلوب در زمينه كاهش تصدي‌گري (با ذكر فعاليت‌هاي اصلي، پيش‌نيازها، مسيرهاي اصلي، وضعيت پايلوت‌ها، و وضعيت تيپ‌هاي دانشگاهي در ارتباط با طرح حاضر) تدوين گرديد در نهايت كليه الگوهاي فوق بعد از طراحي اوليه از طريق تكنيك دلفي مورد آزمون قرار گرفت و پس از انجام اطلاح‌هاي لازم، الگوهاي نهايي تدوين و ارائه گرديد.


مقدمه
تشريح مرزهاي سازمان يكي از ابعاد اصلي نظريه اقتصادي سازمان از هنگام مطرح شدن نظريه سازمان توسط «كاوز» در سال (1937) بوده است. در حالي كه اكثر تحقيقات موجود، بر يكپارچگي عمودي تمركز يافته‌اند، گام معكوس، يعني تفكيك عمودي يا برون‌سپاري، پديده‌اي فراگير در دنياي صنعتي در سال‌هاي اخير بوده است (بولر و هاكاپ، 2003 ، ص 2).
موضوع كاهش تصدي‌گري يكي از زمينه‌هاي نسبتاً جديد اصلاح و بهسازي در مقوله كوچك كردن حجم دولت و وزارتخانه‌ها در سطح كلان، و مقوله تجديد ساختار و بهبود فرايندها در سطح خرد مؤسسه‌ها و سازمان‌ها مي‌باشد.


بيان مسئله
طرح كاهش تصدي‌گري و كوچك سازي سازماني و بويژه خدمات پشتيباني دانشگاه‌ها در ايران چندان مسبوق به سابقه نيست. ولي انجام تغييرات عمده در سازمان‌ها از جمله كوچك سازي ، مهندسي مجدد و اصلاح ساختار امروزه امري عادي تلقي مي شود و بدين لحاظ مديريت تحول يكي از مهارت‌هاي راهبري براي همه مديران در دنياي امروز به شمار مي رود .
اقتصاد رقابتي مراقبت‌هاي بهداشتي درماني و نيز پيچيدگي و ضرورت ارائه خدمات كيفي در واحدهاي خدماتي سازمان‌‌هاي بهداشتي درماني و دانشگاه‌هاي علوم پزشكي، اين واحدها را ناچار به استفاده از رويكردها و ابزارهاي نوين مديريتي و سازماني كرده است كه از آن جمله مي‌توان به مواردي نظير ISO 9000 TQM , ، مهندسي مجدد، و .... اشاره كرد.
در اين ميان يكي از مؤثرترين اين ابزارها كه مي تواند به عنوان استراتژي بهسازي در دانشگاه‌ها مدنظر قرار گيرد ، مقوله تجديد ساختار و سازمان و به ويژه كوچك سازي و كاهش تصدي‌گري است.
اين طرح پژوهشي نيز در راستاي بررسي عميق‌تر و دقيق‌تر موضوع كاهش تصدي‌گري خدمات پشتيباني در دانشگاه‌هاي علوم پزشكي و امكان اجراي آن در سطح كشور ارائه شده است و اميد مي‌رود با انجام آن و در گام بعد اجراي عملي طرح، بتوان پاسخ مناسبي به مشكلات مرتبط با موضوع پروژه داده شود. در واقع يكي مهمترين دلايل انجام مطالعه شايد اين حقيقت باشد كه اجراي پروژه‌هاي كوچك‌سازي و واگذاري خدمات به بيرون، در سازمان‌ها ب